Czym jest zespół stopy cukrzycowej i przyczyny jego powstania.

Na całym świecie na początku XX wieku osób chorujących na cukrzycę było około 150 milionów, obecnie szacuje się, że liczba ta wzrośnie do 333 milionów w roku 2025. Długotrwałe leczenie tego schorzenia prowadzi do wielu powikłań, wśród których najpoważniejszym i najbardziej pogarszającym stan pacjenta uważa się zespół stopy cukrzycowej, inaczej nazywany stopą cukrzycową. Według definicji WHO zespół stopy cukrzycowej to infekcja, owrzodzenie rany, destrukcja głębokich tkanek z obecnością zaburzeń neurologicznych i chorobami naczyń krwionośnych, oraz niedokrwieniem o różnym stopniu. Choroba dotyka dolnych kończyn na poziomie poniżej kostki. Na to powikłanie zapada około 20% chorych na cukrzycę typu 2, a średni czas leczenia wynosi od 6-14 tygodni. U około 20% chorych na stopę cukrzycową dochodzi do amputacji kończyny, a z kolei 50% pacjentom po amputacji jednej kończyny w przeciągu 4 lat zostaje odjęta druga. Choroba dotyczy również osoby chore na cukrzycę typu 1, ale jest to na niskim poziomie. Głównymi czynnikami powodującymi stopę cukrzycową są:

– uraz mechaniczny,

– neuropatia cukrzycowa (uszkodzenie nerwów czuciowych i ruchowych na skutek najczęściej hiperglikemi),

– niedokrwienie.

Na rozwój stopy cukrzycowej składają się przynajmniej dwa z trzech wymienionych powyżej czynników głównych. Stopa to bardzo złożona „układanka” kości i mięśni, która ma za zadanie podtrzymać ciało i przyjąć na siebie duże obciążenia. Pod wpływem neuropatii cukrzycowej dochodzi do zaniku odczuwania bólu co powoduje, że pacjent nie zauważa skaleczeń, lub ucisku na skutek niedopasowania obuwia (podczas choroby zmienia się kształt stopy i ruchomość jej stawów). Pod wpływem zmiany kształtu stopy zmienia się również rozkład sił na nią działających, co prowadzi do ucisku niektórych części i powstawania modzeli (zrogowacenie warstwy rogowej naskórka, odciski). Stopy osoby chorej na cukrzyce wydzielają mniej potu, przez co skóra jest wysuszona i podatna na pęknięcia. Modzele i pęknięcia powodują uszkodzenie leżących głębiej tkanek i prowadzą do powstania owrzodzenia. Niedokrwienie z kolei prowadzi do zaburzenia procesu gojenia ran. Nałożenie tych dwóch czynników powoduje powstanie owrzodzenia i dalszy rozwój zespołu stopy cukrzycowej. Zmiany spowodowane stopą cukrzycową zachodzą w obrębie skóry, mięśni, naczyń krwionośnych, nerwów i kości. Najczęstszą przyczyną hospitalizacji osób chorych na cukrzycę jest infekcja stopy cukrzycowej.

Źródło: Zespół stopy cukrzycowej Małgorzata Koziarska-Rościszewska

Justyna Raś