Gojenie ran.

Gojenie rany rozpoczyna się tuż po jej zadaniu. Krew wypływająca z rany posiada płytki, które gęstnieją i hamują wypływ krwi. Gojenie ran można podzielić na trzy fazy:

Faza zapalenia:

Faza ta zwykle trwa od 1 do 4 doby, ale może trwać dłużej, jeżeli rana ulegnie zakażeniu. Cechuje się podniesioną temperaturą tkanek, obrzękiem i zaczerwienieniem. Podczas tej fazy zachodzi niszczenie drobnoustrojów i ciał obcych, oraz do rozkładu martwicy. Jeżeli rana ulegnie zakażeniu powstaje wydzielina ropna. Substancje, które uwalniane są podczas zapalenia odpowiadają za jego przedłużenie, jak i pobudzanie podziału komórek i wzrost nowych naczyń krwionośnych.

Faza proliferacyjna:

Trwa od 3 do 10 doby i związana jest ze wzrostem naczyń krwionośnych. Podczas proliferacji przyspieszają podziały komórkowe i dostarczane są substancje odżywcze i tlen do rany. Rana zaczyna nabierać charakterystycznego wyglądu, jest lśniąco czerwona na skutek powstałej ziarniny. Wzrasta mechaniczna odporność odbudowujących się tkanek, powstaje substancja klejowa łącząca komórki i wypełniająca przestrzeń pomiędzy nimi. Zachodzi naskórkowanie, które polega na pokrywaniu powierzchni rany komórkami naskórka. Podczas tej fazy dochodzi do obkurczania rany, czyli zbliżania jej brzegów. Koniec proliferacji następuje w momencie wypełnienia się rany ziarniną i pokryciem się całkowicie naskórkiem.

Faza dojrzewania:

Jest to najdłużej trwająca faza gojenia, trwa od 8 doby do kilku miesięcy, a nawet lat. Podczas dojrzewania tkanka ulega przebudowie, zanikają niepotrzebne naczynia krwionośne, które nie muszą już dostarczać do rany tak dużej ilości tlenu i substancji odżywczych. Powstała blizna kurczy się i blednie.

Jeżeli rana jest świeża i płytka, lub jest czystą raną chirurgiczną goi się poprzez gojenie doraźne lub inaczej nazywane rychłozrost. Podczas tego procesu następuje naskórkowanie i niewielka ilość ziarniny.

Istnieje szereg czynników, które wpływają na gojenie się ran:

Temperatura: Powinna być minimum 37C. Jeżeli temperatura spadnie, tlen przestaje być wchłaniany co spowalnia proces gojenia.

Martwica: Może być w postaci czarnego strupa, gdy rana jest sucha, lub być miękka w kolorze żółtym, gdy środowisko gojenia jest wilgotne. Obecność martwicy może powodować infekcję i w znacznym stopniu spowalnia gojenie się rany.

Zakażenie: W znacznym stopniu spowalnia gojenie, ponieważ wszystkie mechanizmy obronne są skierowane do jej zwalczenia. Charakteryzuje się zaczerwienieniem wokół rany, podniesieniem jej temperatury, obrzękiem, nieprzyjemnym zapachem, bólem i wysiękiem w postaci ropy lub innej substancji. Zakażenie jest najczęstszym powikłaniem i należy się jak najszybciej udać do lekarza, aby je zwalczyć.

Wilgotne środowisko: Płyn, który wytwarza rana zawiera tlen i składniki odżywcze, które przyspieszają proces gojenia, powstawania ziarniny i naskórka.

Justyna Raś